Smog - fakty i mity

Wracam do tematu smogu, gdyż pojawia się wiele komentarzy nie mających nic wspólnego z faktami i rzeczywistością. Powiela się pewien schemat.

Powszechnie się mówi, że za smog odpowiada spalanie śmieci przez mieszkańców co nie jest prawdą.

Ewentualne spalanie śmieci nie jest głównym winowajcą smogu i nie jest to zjawisko powszechne. Z raportu piekarskiej Straży Miejskiej, jak również z raportów w innych gminach wynika, że spalanie śmieci to zjawisko marginalne. W Krakowie również przez jakiś czas smog tłumaczono spalaniem śmieci. Po przeprowadzeniu badań okazało się, że za smog odpowiada spalanie węgla, drewna i transport. Efekt smogu wzmaga się w zależności od warunków pogodowych oraz ukształtowania terenu. Ludzie generalnie reagują na czarne kłęby dymu z komina i smród. Nieumiejętne palenie w piecu, nawet przy stosowaniu dopuszczalnych sortów węgla może powodować taki efekt. W tym wypadku, a dotyczy to około 90% palenisk kontrole nic nie dadzą. Tu jest potrzebna edukacja i zmiana przyzwyczajeń zwłaszcza ludzi starszych. Odwrotnie - przy odpowiednim piecu, zastosowaniu dobrej metody spalania i nawet używaniu tańszego opału typu miał, możemy uniknąć kopcenia z komina. Badania wpływu jakości węgla co do sposobu palenia prowadzone były przez Laboratorium Technologii Spalania i Energetyki w Instytucie Chemicznej Przeróbki Węgla. Nie będę tu opisywał szczegółowo wyników badań, bo z nimi można się zapoznać w internecie.

Słabej jakości paliwo-węgiel powoduje uwalnianie się do atmosfery dużych ilości pyłów i substancji szkodliwych generujących efekt smogu. Tu potrzebne są rozwiązania systemowe czyli ustawa wprowadzająca normy jakości węgla. Obecny rząd obiecał, że to zrobi do końca marca 2017 roku jednak ministerstwo nie kwapi się z podjęciem tej decyzji . Tym samy kopalnie jak i składy mogą handlować nawet odpadami węglowymi z dużą zawartością siarki, popiołów itd. Samorządowcy z niektórych gmin wystosowali apele do Ministra o jak najszybsze wprowadzenie norm jakości sprzedawanych paliw. Nie mogąc nic więcej wskórać same podjęły uchwały o zakazie palenia w piecach tanimi sortami węgla co jednak nie załatwia problemu. Zdecydowana większość gospodarstw domowych pali węglem, który jest słabej jakości, zanieczyszczony, ale dopuszczony do handlu. Jeżeli w tym samym piecu dla osiągnięcia tego samego efektu cieplnego raz wystarczy spalić np. 40 kg węgla a innym razem 80 kg oznacza to, iż w drugim przypadku wypuszczamy dwa razy więcej pyłów do atmosfery. Powód – brak kontroli jakiej jakości paliwo jest sprzedawane. Faktycznie nie wiemy co kupujemy, mimo że sprzedawca nas zapewnia o dobrej jakości węgla. Jednym słowem za smog odpowiada głównie węgiel i drewno. Swój udział mają też samochody, głównie stare diesle. Często mieszkaniec widzi, że u sąsiada się kopci z komina, ale nie dostrzega już dymu i trucizn wydobywających się z jego rury wydechowej w aucie. Problem wpływu samochodów na powstawanie smogu pominę - to szerszy wątek. Wracając do spalania śmieci...jeżeli ktoś wrzuci do pieca jakiś kawałek płyty meblowej, czy jakiś inny materiał zabroniony i zostanie na tym przyłapany otrzyma mandat. Prawdę mówiąc ten kawałek płyty meblowej nijak się ma do x kilogramów spalonego węgla na dobę, który jest główną przyczyną powstawania pyłów. Efektem spalania śmieci jest uwalnianie się trucizn typu cyjanowodór, chlorowodór, dioksyny, metale ciężkie itd. co jest mniej widoczne ale równie szkodliwe. Badania wykazały, że spalanie drewna zwłaszcza mokrego powoduje uwalnianie się do atmosfery dużych ilości rakotwórczego benzoapirenu.

Podsumowując, potrzebne są rozwiązania systemowe jak to zrobiono w innych krajach, czyli podłączenie jak największej ilości domków jednorodzinnych do miejskich sieci ciepłowniczych. Drugi kierunek to może być rozbudowa sieci gazowniczych powiązana z ulgami za podłączenie, wymianę pieca. Trzeci kierunek wykorzystanie w dużo większym stopniu niż obecnie źródeł odnawialnych.

Oczywiście wiele gmin realizuje swoją politykę „czystego powietrza” co jest pozytywne. Musi być jednak większe wsparcie Państwa, bo czyste powietrze jest w interesie wszystkich.

Edukacja - kolejny ważny kierunek działań.